Kauçuğun Türleri ve Özellikleri

Kauçuğun Tarihçesindeki Önemli Kilometre Taşları Kauçuğun Tarihçesi Kauçuğun Türleri ve Özellikleri - NR (Tabii Kauçuk) - SBR (Stiren - Bütadien) - BR (Bütadien Kaçuklar) - IR ( İsopren Kauçukları) -

- Kauçuk
Kauçuğun Tarihçesindeki Önemli Kilometre Taşları Kauçuğun Tarihçesi Kauçuğun Türleri ve Özellikleri - NR (Tabii Kauçuk) - SBR (Stiren - Bütadien) - BR (Bütadien Kaçuklar) - IR ( İsopren Kauçukları) - IIR (Butil Kauçuk) - EPM, EPDM Kauçuklar - NBR ( Akrilonitri- Bütadien Kaukçuğu ) - CR ( Kloropren Kauçuklar ) - CSM (Klorosüfone Polietilen) - T (Polysulfid Kauçuklar) - ACM ( Akrilik Kauçuklar ) - FKM ( Floro Elastomerler ) - CO, ECO (Epikloro Hidrin Kauçukları - PU (Poliüretan Kauçuklar) - Q ( Silikon Kauçuklar ) - T.P.E ( Termo Plastik Elastomerler )

- Kauçuğun Türleri ve Özellikleri

NR (TABİİ KAUÇUK)
-60`C ile 100`C arasında kullanılır. Yüksek esneklik gerektiren yerlerde kullanılır.
FKM-FLOUREL (VİTON)
-30`C ile 225`C arası her tip yağ ve solvente dayanıklıdır. Kimyasallara direnci çok iyidir.
NBR ( NİTRİL)
Nitril (NBR) bir Butadiene-Acrylo Nitrile (ACN) polimeridir.
Standart Nitril karışımı - 30`C.+105`C`ye kadar kullanılmak üzere önerilir. Aralıklı çalışmalarda +120`C`ye kadar kullanılabilir.
PU (POLİÜRETAN)
-30`C ile 100`C arasında yırtılma, kopma ve aşınmaya karşı dayanıklıdır. Mineral yağlar ve alfatik hidrokarbonlara direnci iyidir.
SİLİKON
Elastiyetini -60`C ile 200`C arası korur. Yağ, ozon ve havaya karşı dirençlidir. E.P. tipi yağlara dayanıklılığı azdır.
CR (NEOPREN)
-45`C ile 100`C arasında yırtılma, kopma ve aşınmaya karşı dayanıklıdır. Yüksek anilin noktalı yağlarda ve alkole direnci iyidir.
EPDM (ETİLEN PROPİLEN KAUÇUK )
-40`C ile 145`C arasında kullanılabilir. Otomotiv fren yağlarına ve buhara karşı direnci çok iyidir.
SBR (SİTREN BUTADİEN KAUÇUK )

- 50`C ile 100`C arasında glikol esaslı fren yağlarına, bazlara ve alkole karşı direnci iyidir.

- Tabii Kauçuk (NR)
Ticari amaçlı tabii kauçuğun üretiminin çoğu Hevea Brasilliensis ağacından elde edilmektedir. Bu türün yetişme sahası tropikal bölgelerin bol yağış alan yerleridir. Dünya üretiminin çoğu Asya kıtasından sağlanmaktadır. Kauçuk ağcının kabuğundaki süt beyazı sıvıya lateks adı verilir. Ağaca kanal açılır ; kaba toplanan taze lateksin - 30 - 40 kısmından kauçuk elde edilir.
Özellikleri :
Yüksek derecede kopma mukavemeti ,
Yüksek yırtılma mukavemeti.
Yüksek çiğ dirilik (Çiğ hamur mukavemeti).
İyi dinamik özellikler
Yüksek elastikiyet
Düşük kalıcı Deformasyon değerleri ve yayılma özellikleri.
Olumsuz etkiler :
Depolama sırasında sertleşme,Proses sırasında oluşan yüksek ısı oluşumu (Heat build - up) Tabii kauçuk , gerilim altında da kristallenebilir. Gerilim sırasında yapı düzgünleşir ve kristallenme artar. Bu durum kuvvetlendirici dolgu maddesi olmaksızın kopma mukavemeti değerlerinin artmasına sebep olur.
Kullanım alanları :
Tabii kauçuğun 2/3`ü otomobil lastiği üretiminde , kalan kısmı mekanik parçalar , ayakkabı tabanı (özellikle yüksek kalitede spor ayakkabıları), hortum , konveyör bant , yer döşemesi , sünger ve yapıştırıcı imalatında kullanılmaktadır.

- Stiren - Bütadien Kauçuklar (SBR)
Dünyada en çok kullanılan sentetik kauçuk türüdür. 75 / 25 oranında Bütadien / Stiren karışımlarının tabii kauçuğa benzer yapıda kopolimer oluşturduğu 1920`li yıllarda bulunmuştur.
Özellikler :
Birçok uygulamada tabii kauçuğun yerine kullanılmaktadır. SBR kauçuktan yapılan karışımlar , tabii kauçuğa göre daha kolay olur ve daha kısa zamanda gerçekleşir.
Kolay ekstrude edilebilir. Elastik davranışları tabii kauçuk kadar iyi olmasa da aşınma , yaşlanma ve ısıya dayanım özellikleri tabii kauçuktan üstündür. Polar olmayan sıvılara , çözücülere , seyreldik asit ve bazlara dayanıklı olup yakıt ve yağlara dayanıksızdır. Sanayide en çok otomobil lastiği üretiminde kullanılır.
Kullanım alanları :
1500 serisi Sırt kauçuğu ve türlü teknik malzeme
1502 serisi Açık renkli teknik malzemeler
1507 serisi Ekstruzyon ve kalenderleme için iyi akış özellikleri istenen karışımlar
1509 serisi Kablo ve elektrik malzemeleri
1573 serisi Fren ve debriyaj balataları , şeffaf bantlar ve yapıştırıcılar.
1707 serisi Açık renkli ve şeffaf malzemelerin kalıplı ve ekstruzyonlu imalatı
1712 serisi Sırt kauçuğu , konfeyör bant ve koyu teknik parçalar.
1808 serisi Sırt kauçuğu ve elektrik malzemeleri
1848 serisi dinamik parçaların imalatı ( V- Kayışı)

- İsopren Kauçukları (IR)
Uzun araştırmalar sonucu tabii kauçuğun yerine bulunan sentetik bir kauçuktur. 1954 yılında Goodrich , daha sonra Firestone isopren üretmeyi başarmışlar ve tabii kauçuğun özelliklerini taşıdığını tespit etmişlerdir.
Özellikleri :
Tabii kauçukla mukayese edildiğinde daha üstün olduğu özellikler şöyle sıralanabilir : Renginin iyi , kalitesinin daha az değişken ve kokusuz olması ; daha kolay parçalanabilmesi ve karıştırılması ; daha kolay ekstruzyon , kalıplama ve kalenderleme özellikleri ; düşük histerisis vermesi.
Tabii kauçuktan daha zayıf olduğu özellikler : Yapışma özelliklerinin zayıf olması ve karbon siyahı ile takviye edildiklerinde daha düşük fiziksel değerler vermesidir.
Kullanım alanları :
Üretilen isopren - 60`ı otomobil lastiği imalatında ; bunun dışında konveyör kayışı , conta , ayakkabı tabanı ve yer döşeme malzemesi olarak ; gum karışımı olarak da kauçuk ip , biberon emziği ve çeşitli tıbbi malzemelerin imalatında kullanılır

- Butil kauçuk (IIR)
1930`lu yıllarda isobütilene , az miktarda isopren ilave edilerek elde edilmiştir. İsobütilenin -0.5 - -3.0 arasında isopren ile kopolimerizasyonu sonucu doymamış bir yapı elde edilmiş ve vulkanize edilebilen butil kauçuk üretilmiştir. Polimerizasyon - 100`C civarında sağlanmaktadır.
Özellikler :
Butil kauçuğun en önemli özelliği düşük gaz geçirgenliğidir.Ozon , hava ve neme karşı mükemmel dayanıklılık gösterir.Dielektrik özellikleri ve şok emme kabiliyeti yüksektir.Isı mukavemeti yüksektir.Aşınma , yorulma ve yırtılmaya dayanıklıdır. Asitlere , bazlara , hayvansal ve bitkisel yağlara ve bazı esterlere karşı dayanıklılık gösterir.Halobutillerin , butil kauçuğa göre daha hızlı pişme sağlaması sonucu , NR , SBR , NBR , CR , EPDM gibi diğer elastomerler ile karıştırılarak kullanılmasını sağlamaktadır.
Kullanım alanları :
Doymamışlık oranı 0.6 - 1.2 mol arasında olanlar : sulama hortumu , tank kapama , orta yüksek voltaj kablo imalatı.
Doymamışlık oranı 1.5 - 2.0 mol arasında olanlar : iç lastik , pişirme tulumları , yapışkan üretimi , düşük voltaj izolasyonu , şok emiciler ve sportif eşyalar.
Doymamışlık oranı 2.0 mol üzerinde olanlar : sünger , konveyör kayışı , ayakkabı altı ve mekanik parçalar.

- EPM , EPDM kauçuklar
Ticari olarak ilk kez 1963 yılında üretilmeye başlanmıştır. EPM etilen ile propilenin kopolimerizasyonu ile üretilmektedir.
Özellikler:
Isı , Işık ve oksidasyona karşı mükemmel dayanıklılık gösterir.Yüksek dolgu ve yağ alabilme özelliğinden düşük maliyette karışımlar oluşturular.Su ve konsantre asit ve alkalilere dayanıklılık gösterir.Düşük yoğunluk olduğu için hafif malzemeler üretmek mümkündür.İyi dielektrik özellikler vermektedir.
Kullanım alanları:
Kapı ve cam fitili ,Sünger fitili ,Radyatör ve ısıtma hortumları ,Beyaz eşya körük ve contaları ,Konveyör kayışları,Tank kaplama ,Silindir kaplama.

Akrilonitril - Bütadien Kauçuğu (NBR)
Akrilonitril - bütadienin Kopolimerzasyon 1930`lu yıllarda gerçekleştirmiştir. NBR Kauçuk ilk kez 1934 yılında Almanya`da üretilmiştir. NBR kauçuk akrilonitril ve bütadienin emülasyon polimerizasyonu ile üretilir.
Özellikler :

ACN - 18
ACN - 50

Yağa ve yakıtlara dayanıklılık artarYoğunluk artar.Sertlik artar.Pişme hızı artar.İşlenebilirlik artar.Mekanik özellikler artar.
ACN - 50
ACN - 18
Düşük sıcaklıklara dayanım azalır.Gaz geçirgenliği azalır. (Butil kauçuk özelliklerine yaklaşır) Kakıcı deformasyon değerleri kötüleşir. Elastikiyet azalır.
Vulkanize edilmiş NBR elastomerler yakıtlara , yağlara , yağlayıcı maddelere ve gazlara dayanıklı olup , yaşlanma , yorulma ve aşınmaya mukavemet gösterir.
Kullanım alanları:
Yağ ve yakıt dayanıklılığı nedeni ile.Conta imalatında (O-ring, sızdırmazlık contaları, kaplinler, membranlar), Hortum imalatında (Benzin, yağ, pinomatik ve hidrolik hortumlar ), Bağlantı elemanları , Konveyör kayışı, Vals kaplamaları, Aşınmaya dayanıklı parçalar, İşçi elbise ve botları, Lastik klişe ve mühürler.

Kloropren Kauçuklar (CR)
"2kloro 1-3 bütadien"in polimerizasyonu, ilk defa 1930 yılında gerçekleştirilmiştir. Teknik olarak 1931 / 1932 yıllarında Amerika`da kütle polimerzasyonu ile üretilmiş ve " Duprene" adı altında yağa dayanıklı kauçuk olarak piyasaya sunulmuştur. Genel maksatlar için kullanılan ilk kloropren 1939 yılında "NEOPREN GN" adıyla üretilmiştir.
Özellikler:
Hava ve ozona karşı dayanıklıdır.Yanmaya karşı dirençlidir. Orta derecede yağlara mukavemetlidir. Su ve kimyasallara uzun süreli dayanıklıdır. Düşük gaz geçirgenliği özelliği verir. Tekstil ve Metallere yapışması kuvvetlidir.
Kulanım alanları :
Hortum imalatı (yüksek basınçlı hidrolik ve fren hortumları),Conta, motor takozları, tamponlar, silecek ve membranlar , Elektrik kablo izolasyonu , Silindir kaplamaları , Kimyasal madde içeren tank kaplamaları, V - kayışı imalatı,

Klorosüfone Polietilen(CSM)
Klor ve kükürt dioksit ortamında 70 - 75 `C sıcaklıkta polietilenin klorlanması ile elde edilir . Ticari olarak - 25 - 43 arası klor ; -0.8 - 1.5 arası kükürt içerir.
- 25 klor içeren tipler ısıya dayanıklı ; - 35 klor içeren tipler aleve dayanıklı ürünlerde kullanılır.
Özellikler:
Oksijen , hava ve nem gibi hava koşullarına mükemmel dayanıklılık gösterir.Yüksek ve düşük ısı özellikleri iyidir. Kimyasallara dayanıklıdır. İyi elektrik özellikleri verir. İyi aşınma değerleri verir. Yanmaya karşı dirençlidir.
Kullanım alanları:
Konveyör kayışları , Kimyasal madde içeren tank kaplamaları , Kablo imalatı, Tank kaplama, Sanayi hortum imalatı, Otomotiv parçaları.

Polysulfid Kauçuklar (T)
" 1.2 Diklor etan"ın , sodyum tetra sülfidle reaksiyonu sonucu üretilir. Thiokol Chemical Co. Tarfından üretilmektedir.

Özellikler:
Polaritelerinden dolayı aşağıdaki özellikleri vermektedir: Alifatik , aromatik hidrokarbonlara , oksijenli sıvılara , hava , ozon ve ısıya dayanıklıdır. Gaz geçirgenliği düşüktür. Yapıştırıcı imalatında kullanılır. Mekanik özellikleri , Düşük ısı özellikleri, Kalıcı deformasyon değerleri zayıftır. Fiyatı pahalı ve koku veren özelliktedir.

Kullanım alanları :
Macun imalatında , Benzin ve yakıt Hortumlarında, Conta ve diyafram malzemelerinde, Silindir kaplamalarında.

Akrilik Kauçuklar (ACM)
Akril asidi esterlerinin , komonomerlere kopolimerzasyonu sonucu, yüksek polarite ve doymuşlukta amorf polimerler oluşmaktadır. Meydana gelen polimerler , akrilik kauçuk adını alır. Amerika`da Goodrich tarafından geliştirilerek , 1948 yılında üretimine başlanmıştır.Hem emülasyon , Hem de Süspansiyon polimerzasyonu ile üretilmesine rağmen , genellikle emülasyon polimerizasyonu tercih edilmektedir.
Özellikleri:
Yüksek polaritelerinden Dolayı çok iyi yağ ve ısı dayanıklılığı gösterirler.Isı , oksijen ve ozona , yağ ve yakıtlara dayanıklıdır. Düşük gaz geçirgenliği verirler. Elastikiyet özellikleri iyidir. Mekanik özellikleri , su , asit ve alkalilere mukavemeti zayıftır. Düşük ısı özellikleri iyi değildir.
Kullanım alanları:
Yüksek ısıya dayanıklı O-ring, conta ve keçeler, Yağ ve yakıt hortumları, Silindir kaplamaları.

Floro Elastomerler (FKM)
1956 yılında vinil florür ve kloroflor etilenden -60 florin içeren amorf polimerelde edilmiştir. Daha sonra kopolimer , terpolimer ve tetrapolimerler geliştirilmiş ve florin oranı - 65 - 70`lere çıkartılmıştır.
Özellikleri :
İçerdiği CF grubu etkisiyle çok iyi ısı, yağ ve yakıt mukavemeti sağlanmaktadır. 200 - 300`C arası sıcaklıklarda çalışabilmektedir. Aromatik hidrokarbonlara , yağlara kimyevi maddelere ve solventlere dayanıklıdır.
Oksijen ve ozona yüksek dayanım gösterir, Yanmaya karşı dirençlidir. Düşük gaz geçirgenliği verir. Düşük ısı özellikleri zayıftır. İşlenmesi zordur ve pahalı bir elastomerdir.
Kullanım yerleri:
Yüksek maliyetinin kabul edilebileceği , yüksek performans gerektiren yerlerde kullanılır.Havacılık ve Uzay sanayi : sızdırmazlık contaları , yakıt tank koruyucu elemanları, Otomotiv sanayi : Yakıt hortumları , karbüratör parçaları, diyafram, conta. Koruyucu eldiven ve elbiseler. Silindir kaplamaları.

Epikloro Hidrin Kauçukları : ( CO, ECO)
Epiklorohidrin , polietilen eterin , klorometil ile oluşturduğu reaksiyon sonucu oluşan amorf yapıda bir polimerdir. CO olarak adlandırılmaktadır. Yüksek polaritede olması nedeniyle , yağ ve yakıtlara karşı çok dayanıklıdır. Camsı geçiş sıcaklığı -25`C civarındadır.
Özellikleri :
CO yüksek miktarda klorometil grupları içerdiğinizden daha yüksek vulkanizasyon hızı sağlanabilmektedir ve daha yüksek polarlık elde edilebilmektedir. Şişmeye karşı daha dayanıklıdır. Yanmaya karşı dirençli ve düşük gaz geçirgenliği özelliğindedir.
ECO daha az sayıda klorometil grubu içerdiğinden , şişme ve ısı dayanıklılıkları CO`dan daha düşüktür. NBR ile kıyaslandığında şişme dayanımı ile, düşük ve yüksek sıcaklık performansları daha mükemmeldir.
Kullanım yerleri :
Otomotiv endüstrisinde ; keçe , diyafram , membran , yakıt , sıcak su ve hava hortumları. Vals kaplamaları.

Poliüretan Kauçuklar (PU)
Poliüretan , bir isosiyanat ve bir alkolün reaksiyonu sonucu oluşmaktadır. Bu şekilde bi veya poli fonksiyonel isosiyanatlar hidrosil uçlu dev polimerlerle reaksiyona sokularak poliüretanlar elde edilir.
Özellikler:
Yüksek aşınma , yırtılma ve kopma direncine sahiptirler.Yağ ve solventlere karşı mükemmel dayanıklılık gösterirler. Sıvı dökülebilen , kauçuk gibi işlenebilen , kükürt ya da peroksitle çapraz bağlanabilen ve termoplastik tipleri mevcuttur.
Kullanıldığı yerler:
Madencilik , inşaat , otomotiv v emakine sanayisinde aşınyaya dayanıklı parçalarin üretiminde ,Ayakkabı tabanı, Fortklif tekerlikleri, Kayışlar ve kaplamalar.

Silikon kauçuklar : (Q)
Polimer diğer kauçukların aksine, silisyum ve oksijen zincirlerinden oluşur. Zincirler arası güçler zayıf olduğundan, gerilme sırasında kristallenme olmaz. Stabil bir yapı söz konusudur.
Polisiloksanların katalizör yardımı ile kontenzasyona uğramaları sonucu, düz polimerler elde edilir. Bu şekilde elde edilen polimer zincirleri Q harfi ile tanımlanır. Buna bağlı olan organik gruplar ise baş harfleri ile tanımlanır.
Metil siloksanlar MQ, Metil vinil siloksanlar VMQ, Fenil metil silikonlar PMQ harfleri ile tanımlanır.
Özellikleri :
60 `C ile 200`C arasında devamlı çalışma ısısı , UV, ozon ve dış etkenlere karşı mükemmel dayanıklılık, Çok iyi dielektrik özellikler, Zor yanıcılık, İyi elastik özellikler, Kolay boyanabilirlik, Fizyolojik bakımdan zararsızlık.
Kullanım yerleri :
Elektrik sektörü: kablo, kablo uçları , izolatörler , tuş takımları. Otomotiv sektörü: buji kaboları , buji başlıkları , distribütör kapak contaları , radyatör hortumları , Fırın contaları, Gıda ve tıp ve inşaat sektörü, O-ringler ve yağ keçeleri , Bebek emzikleri ve gaz maskeleri.

Termo Plastik Elastomerler (T.P.E)
Termoplastik elastomerler , elastomerik yapıya sahip; fakat plastikler gibi değişimle işlenebilen ve şekil alabilen , kompleks yapıda , polimerik maddelerdir.
Yapılarında , kimyasal olarak birbirlerine molekük bazda bağlanmış birden fazla cins polimer bulunmaktadır.
Yapı, kauçukla kullanılan en az iki cins polimer ve bunların üçlü bloğundna oluşur. Bu bloklardan uçta bulunan iki tanesi daha kısa plastik , ortada bulunan ise daha uzun ve elastomeriktir.
Stiren - Bütadien - Stiren cinsi bir termoplastik elastomerde bütadien elastomerik , stiren plastiktir. Yüksek ısıda polistiren erir; malzeme akıcı hale gelir ve kalıp içine aktığında, kalıbın şeklini alır. Soğutulduğunda , stiren tekrar sertleşir ve şekil kalıcı olur. Sonuçta pişme süresi sonucu hiçbir kimyasal değişim olmamakta , sadece fiziksel değişim olduğu için , proses defalarca tekrarlanabilmekte ve kalıptan çıkan firede yeniden kullanılabilmektedir.
Özellikler :
Bir plastik gibi işlenebilen malzeme -550 uzama ve 15 Mpa üzeri kopma mukavemeti verebilmekte , 35 Shore A ile 45 Shore D arası sertlikte mamuller üretilebilmektedir. Yüksek ısı ve yağdaki performansları ile kalıcı deformasyon özellikleri termoplastik elastomerlerin yetersiz kaldığı özellikleridir.
Kullanım alanları :
Mekanik parçalar , Hortum ve Kablo , Ayakkabı tabanı , Otomotiv parçalar, Gıda ve tıbbi malzemeler.

Endüstriyel Haber Reklam Alanıdır:

Promosyon

Web Tasarım, Yazılım & Programlama, Kurumsal Kimlik Çalışmaları

Daire Giriş Sıcak Su Uygulamaları

Kauçuğun Türleri ve Özellikleri
Kauçuğun Tarihçesindeki Önemli Kilometre Taşları Kauçuğun Tarihçesi Kauçuğun Türleri ve Öz...
Mikro Teknoloji
Mikro Plakalı Kaynaklı Isı Eşanjörleri ve Uygulama Alanları...